دانشگاه‌ها و سازمان‌های تحقیقاتی تقریباً به اندازه شرکت‌ها درخواست ثبت اختراع واکسن‌های کووید-۱۹ را در ماه‌های اولیه همه‌گیری جهانی داشتند؛ چین و نوآوران مستقر در ایالات متحده به صورت فعال پتنت واکسن‌ها و فناوری‌های درمانی جدید ضد کووید-۱۹ را ثبت کردند.
به گزارش انجمن علمی حقوق مالکیت فکری ایران به نقل از سازمان جهانی مالکیت فکری، طبق گزارش چشم‌انداز ثبت اختراع واکسن‌ها و درمان‌های مرتبط با کووید-۱۹، بیشترین تعداد پرونده‌های ثبت اختراع کووید-۱۹ مربوط به فناوری‌های واکسن های مرسوم و داروهایی با کاربری جدید بوده است و بعد از آن فناوری‌های واکسن جدیدتر مانند mRNA بیشترین درخواست ثبت را داشتنند. این گزارش بخشی از اقدامات حمایتی سازمان جهانی مالکیت فکری و اولین در نوع خود برای شناسایی و تجزیه و تحلیل فعالیت های مرتبط با ثبت اختراع مرتبط با کووید-۱۹ می باشد.
این گزارش تاکید می‌کند که همه‌گیری ،باعث بسیج بی‌سابقه‌ای در جامعه علمی جهانی شد و نقش مکمل و تقویت‌کننده شرکت‌ها، استارت‌آپ‌ها، دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی در توسعه و درمان‌های مرتبط با کووید را نشان می دهد. همچنین این گزارش بیان می دارد که همکاری، بین سازمان ها، آژانس ها، بخش ها و مرزها برای دستیابی به پیشرفتی معنادار در حل چالش های جهانی که با آن روبرو هستیم، ضروری است. (تدروس آدهانوم گبریسوس، مدیر کل سازمان بهداشت و نگوزی اوکونجو-ایویلا، مدیر کل سازمان تجارت جهانی). در ۲۱ ماه اول همه‌گیری، نزدیک به ۵۳۰۰ درخواست ثبت اختراع مربوط به کووید-۱۹ در ۴۹ دفتر ثبت اختراع ثبت شد که نزدیک به ۱۵۰۰ درخواست مربوط به درمان و بیش از ۴۰۰ درخواست مربوط به واکسن بود. برای تهیه واکسن، دانشگاه‌ها و سازمان‌های تحقیقاتی دولتی ۴۴ درصد از کل بودجه را به خود اختصاص داده‌اند، در حالی که این رقم برای شرکت‌ها ۴۹ درصد بوده است.
در مقام مقایسه، دانشگاه‌ها و سازمان‌های تحقیقاتی دولتی تنها ۸ درصد از کل درخواست‌های ثبت اختراع بین‌المللی ثبت‌شده در سازمان جهانی مالکیت فکری در سال ۲۰۲۱ را به خود اختصاص دادند. ۱۰ مقر اصلی متقاضی ثبت واکسن عبارتند از: چین، ایالات‌متحده، روسیه، انگلستان، کره، آلمان، هند، اتریش، سوئیس و استرالیا. چین، ایالات متحده و هند مهم ترین منبع برای درمان بودند اما هند و کره، فعالیت‌های بیشتری در خصوص درخواست ثبت اختراع داشتند. داده‌های اولیه از دفاتر عالی ثبت اختراع، کمک‌های مالی نسبتا سریعی را برای برنامه‌های ثبت اختراع مربوط به کووید-۱۹ نشان داده است. نوآوران از مسیرها یا اقدامات خاصی که برای انتشار سریع محصولات جدید به عموم طراحی شده بودند، استفاده کردند. در مقایسه، آن‌ها سریع‌تر از درخواست های ثبت اختراع در زمینه شیمی و زیست فن‌آوری در همان دوره پردازش شدند (ژانویه ۲۰۲۰ تا سپتامبر ۲۰۲۱).
این گزارش همچنین نشان می‌دهد که چگونه سازمان‌های تحقیقاتی و دانشگاه‌ها با بخش خصوصی برای کمک به سرعت بخشیدن به توسعه واکسن‌ها و روش‌های درمانی نجات‌دهنده کووید-۱۹ همکاری کردند و تأیید می‌کند که نوآوری و توسعه سریع واکسن در طول همه‌گیری به لطف پیشرفت‌های تحقیقاتی و پیشرفت‌های فناوری امکان‌پذیر بوده است.
مترجم: سارا صلح‌چی؛ عضو انجمن علمی حقوق مالکیت فکری ایران
