فشارها بر شرکت‌های هوش مصنوعی در خصوص محتوایی که برای آموزش محصولاتشان به کار برده‌اند در حال افزایش است.
به گزارش انجمن علمی حقوق مالکیت فکری ایران، اوپن اِی‌آی به عنوان یک توسعه‌دهنده، در پی افزایش فشارها بر شرکت‌های هوش مصنوعی در خصوص محتوایی که برای آموزش محصولاتشان به کار برده‌اند، می‌گوید ساخت ابزارهایی مانند ربات گفتگوی پیشگام خودش، یعنی چت جی‌پی‌تی، بدون دسترسی به محتوای تحت حمایت کپی‌رایت غیرممکن است. ربات‌های گفتگو مانند چت جی‌پی‌تی یا ربات‌های تولید‌کنندۀ تصویر مانند استیبل دیفیوژن [1] بر اساس گسترۀ متنوعی از داده‌های اینترنتی که میزان زیادی از آن‌ها تحت پوشش کپی‌رایت (قالبی برای حمایت قانونی در برابر استفادۀ بدون مجوز از آثار) بوده است، آموزش داده شده‌اند.
در ماه گذشته، نیویورک تایمز علیه اوپن اِی‌آی و مایکروسافت (که از سرمایه‌گذاران اصلی اوپن اِی‌آی محسوب می‌شود و از ابزارهای اوپن اِی‌آی در محصولات خود بهره می‌برد)، طرح دعوا نموده و این دو شرکت را به استفادۀ غیرمشروع از آثار نیویورک تایمز در فرآیند ساخت محصولات خود متهم کرده است. اوپن اِی‌آی در پاسخ به استعلامی از جانب کمیتۀ منتخب ارتباطات و امور دیجیتال مجلس اعیان آورده است که آموزش مدل‌های گستردۀ زبانی مانند مدل جی‌پی‌تی-۴ که فناوری پایۀ چت جی‌پی‌تی به حساب می‌آید، بدون دسترسی به آثار تحت حمایت کپی‌رایت میسر نیست.
اوپن اِی‌آی در بخشی از این استعلام که برای نخستین بار توسط پایگاه خبررسانی تلگراف گزارش شد، می‌گوید: «از آنجا که امروزه کپی‌رایت به صورت مجازی همۀ اقسام بروز و بیان بشری از قبیل پست‌های وبلاگ‌ها، ضایعات کدهای نرم‌افزارها و اسنادی دولتی را شامل می‌شود، آموزش مدل‌های هوش مصنوعی پیشروی امروزی بدون استفاده از محتوای تحت حمایت کپی‌رایت غیرممکن است». اوپن اِی‌آی اضافه می‌کند که محدود ساختن محتوای آموزشی به کتاب‌ها و طرح‌های خارج از شمول حمایت کپی‌رایت به تولید هوش مصنوعی‌های ناقص و ناکافی می‌انجامد: «محدود کردن دیتاهای آموزشی به کتاب‌ها و طرح‌های در مالکیت عمومی هستند و بیش از یک قرن پیش پدید آمده‌اند، متضمن آزمایشی جالب است، اما پاسخگوی نیازهای شهروندان امروزی نخواهد بود».
اوپن اِی‌آی، در قالب یک پست اینترنتی در پاسخ به دعوای نیویورک تایمز گفته است: «ما از روزنامه‌نگاری حمایت می‌کنیم، با ارگان‌های خبری همکاری داریم و در عین حال معتقدیم دعوای نیویورک تایمز بلاوجه است». این شرکت سابقاً گفته بود که «حق‌های پدیدآورندگان و دیگر صاحبان این حق‌ها» را محترم می‌شمارد. دفاع شرکت‌های هوش مصنوعی در خصوص استفاده از محتوای تحت حمایت کپی‌رایت مبتنی بر دکترین «استفادۀ منصفانه» است که استفاده از محتوای موردنظر را بدون رضایت صاحب آن، تحت شرایط مشخصی جایز می‌داند. اوپن اِی‌آی در بخشی از پاسخ استعلام مذکور گفته است که اعتقاد دارد «از نقطه نظر حقوقی، قانون حمایت از حق مؤلف آموزش را منع نکرده است».
شکایت نیویورک تایمز به دنبال شکایات متعدد دیگری علیه اوپن اِی‌آی صورت گرفته است. نام جان گریشام[2]، جودی پیکولت[3] و جورج مارتین[4] در میان هفده نویسنده‌ای که در سپتامبر گذشته با ادعای «سرقت سیستماتیک در مقیاس گسترده» علیه اوپن اِی‌آی طرح دعوا کرده‌اند، به چشم می‌خورد. آژانس عکس گتی ایمجز[5] که صاحب یکی از بزرگ‌ترین مجموعه تصاویر جهان است، در حال طرح دعوا علیه شرکت سازندۀ استیبل دیفیوژن، یعنی استیبلیتی اِی‌آی[6] به اتهام نقض حق مؤلف در ایالات متحده و در انگلستان و ولز است. در ایالات متحده گروهی از ناشران موسیقی شامل یونیورسال میوزیک[7]، آنتروپیک[8] را که تحت حمایت شرکت آمازون بوده و سازندۀ ربات گفتگوی کلاد[9] محسوب می‌شود، به اتهام سوءاستفاده از تعداد «بی‌شماری» از متن ترانه‌های تحت حمایت کپی‌رایت برای آموزش مدل خود، طرف شکایت قرار داده‌اند.
اوپن اِی‌آی در جایی دیگر از جواب استعلامی که به آن اشاره شد، در پاسخ به پرسشی دربارۀ ایمنی هوش مصنوعی می‌گوید که از تجزیه و تحلیل مستقل اقدامات امنیتی خود پشتیبانی می‌کند. پاسخ اوپن اِی‌آی حاکی از این است که از انجام عملیات «رد تیمینگ[10]» به روی سیستم‌های هوش مصنوعی، یعنی عملیاتی که طی آن پژوهشگرانی از بیرون مجموعه ایمنی یک محصول (در اینجا سیستم هوش مصنوعی موردنظر) را با شبیه‌سازی رفتار مهاجمین می‌سنجند، حمایت می‌کند. اوپن اِی‌آن از جمله شرکت‌هایی است که طی توافقی که در یک اجلاس جهانی در خصوص امنیت، در سال گذشته در بریتانیا حاصل شد، موافقت کرده‌اند تا با دولت‌ها برای آزمایش ایمنی قوی‌ترین مدل های خود، قبل و بعد از راه‌اندازی آن‌ها، همکاری کنند.
ترجمه: حسام‌الدین اژدری
دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق مالکیت فکری دانشگاه علامه طباطبائی
نویسنده: دن میلمو – گاردین
